İç Anadolu’nun birçok ilinden Karadeniz’e geçiş yolu üzerinde bulunan ve Avrupa – İstanbul – İran Uluslararası karayolu güzergâhında yer alan Amasya; ulaşım imkânları yönünden iyi bir konumdadır. Amasya kuzeyde Karadeniz kıyılarına Karayolu ile Samsun limanına ise hem karayolu hem de demiryolu ile bağlanmaktadır. Ankara’ya 336 km. İstanbul’a 671 km, Tokat’a 114 km, Çorum’a 92 km, Samsun İl Merkezine ise 131 Km uzaklıktadır. 2008 yılından itibaren hizmet vermeye başlayan Amasya-Merzifon Havaalanı bölgenin önemli ulaşım kaynaklarından biri haline gelmiştir.
İlde ticaretle uğraşanların büyük bir çoğunluğu perakende ticaret ile iştigal etmekte iken son yıllarda Sanayide ve Ticarette büyük ilerlemeler olmuştur. Ayrıca, tarımsal ürünlerin satışlarından sağlanan gelirlerde de artışlar görülmektedir. Tarım ürünlerinin alım-satımına dayanan il ticareti, en çok İstanbul, Ankara, Antalya, Mersin ve Samsun illeri ile yapılmaktadır. İlde hayvancılık ticaretinin de önemli bir yeri vardır. Ayrıca, süt ve besi amaçlı büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık, Amasya ekonomisin de önemli bir yer tutmaktadır. Son dönemlerde hayvancılık ve kanatlı hayvancılık sektörüne yapılan yatırımların artmasıyla yumurta üretiminde de bir canlılık gözlemlenmektedir. İlimizdeki yumurta üretimi, Türkiye yumurta üretiminin %2,5’ini karşılayacak kapasiteye ulaşmıştır.
Amasya ilinde hayvancılık genelde aile işletmesi şeklindedir. Son yıllarda yapılan bazı çalışmalar ve destekler sonucu Kültür hayvancılığında önemli ilerlemeler olmuştur. Suluova ilçesine Organize Besi Bölgesi kurulmuş, yer tahsis işlemleri yapılmış olup, besiciler, besi faaliyetlerine başlamıştır. Suluova Besi OSB de kurulan et entegre tesisi bazı önemli firmalara ürün tedarik etmekte olup bölgede hayvancılığı olumlu yönde etkilemektedir.
Amasya’da; Elma, Kiraz, Şeftali, Armut, Ayva, Erik, Kayısı, Üzüm ile meyvecilikte, soğan, Şeker pancarı, Ayçiçeği, mısır, buğday, haşhaş, yeşil mercimek, patates ile tarla ziraatında, sera domatesi ve salatalığı, biber, patlıcan, marul, karnabahar, lahana, Yeşil fasulye, bamya, kabak vb. sebzeler de sebzecilikte önemli bir yer tutmaktadır. Bu ürünler ülkemizin iç pazarına pazarlandığı gibi Kiraz, soğan, elma gibi sebze ve meyveler dış ülkelere de ihraç edilmektedir. Şeker pancarı, kuru soğan, nohut, mercimek, fasulye, şeker, ayçiçeği yağı, süt ve süt mamulleri, yumurta, hayvan yemi, un, kireç, tuğla, kiremit, linyit kömürü, Dayanıklı tüketim maddeleri, çimento, demir, narenciye gibi ürünler il içi ve il dışı Ticarete konu olan en önemli ürünlerdir. İlimizde Yaş Sebze ve Meyve alanında, sofralık domates, bamya, kiraz ve elma gibi ürünlerin yöresel olarak yurt içi ve yurt dışına satışı yapılmaktadır.
30.09.2019 Amasya İhracatçı Firmaların Kanuni Merkezleri Bazında
Sektör İhracat Performansı: (TİM Verileri 1000. USD)
İlk 10 (on) Sektör :
Hazırgiyim ve Konfeksiyon | 10.584,29 |
Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri | 8.731,74 |
Demir ve Demir Dışı Metaller | 4.114,91 |
Elektrik Elektronik | 3.481,30 |
Madencilik Ürünleri | 3.309,36 |
İklimlendirme Sanayii | 2.501,28 |
Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri | 1.423,58 |
Mobilya,Kağıt ve Orman Ürünleri | 1.007,49 |
Yaş Meyve ve Sebze | 681,37 |
Kimyevi Maddeler ve Mamulleri | 404,94 |
Amasya, Merzifon ve Suluova’da faaliyetini sürdüren Organize Sanayi Bölgeleri ilimiz ticaretine ve ekonomisine önemli katkılar sağlamaktadır. Son yıllarda ilimiz özellikle Mermer Sanayinde, “Amasya Beji Mermeri” ile ön plana çıkmış olup yurt içinde önemli bir ticari faaliyete konu olmakla birlikte yurt dışına da ihracatı yapılmaktadır. Merzifon ilçesinde aspiratör, davlumbaz, fırın mutfak eşyası ile makine kalıp üretiminde ve gölge kutuplu elektrik motoru konusunda üretici firmaları bulunmaktadır. Bu firmalar Avrupa ve diğer ülkelere önemli ölçüde ihracat yapmaktadırlar. Suluova ilçesinde ayakkabı yan sanayi sektöründe hizmet gösteren şirket de ilimiz ticareti açısından göz doldurmaktadır.
2006 yılında kurulan Amasya Üniversitesi kısa zaman içerisinde yeni açılan dallarla büyük atılım gerçekleştirmiş olup tercih edilen Üniversiteler arasına girmiştir. Üniversite bünyesinde, ilimiz ve ilçelerimizde açılan fakülte ve yüksekokullar ile buralardaki öğrenci potansiyeli ilimiz ticaretine ve gelişmesine önemli katkı sağlamaktadır.
AMASYA TİCARET İL MÜDÜRLÜĞÜ
1-AMASYA İTHALAT VE İHRACAT RAKAMLARI: İthalat ve İhracat verileri TUİK
Web sayfasından alınmış olup Türkiye ve Amasya ili ihracatın ithalatı karşılama oranları tabloda düzenlenmiştir.
2002 |
2016 |
2017 |
2018
|
2019 (AĞUSTOS) DAHİL |
||
İhracat |
Türkiye |
36.059.089 |
142 606 247 |
157 000 247 |
168 023 391 |
111 358 322 |
(Bin $) |
Amasya |
1.312 |
76 165 |
92 477 |
110 042 |
78 521 |
İthalat |
Türkiye |
51.553.797 |
198 601 934 |
233 798 557 |
223 039 038 |
131 939 225 |
(Bin $) |
Amasya |
4.044 |
43 734 |
39 609 |
53 811 |
25 683 |
Karşılama |
Türkiye % |
70% |
72% |
67% |
75% |
84% |
Oranı % |
Amasya % |
32% |
174% |
233% |
204% |
306% |
2- TİCARET VE SANAYİ ODALARI: İlimizde Amasya, Merzifon, Suluova ve Gümüşhacıköy Ticaret ve Sanayi odaları olmak üzere 4 oda faaliyette bulunmaktadır. Taşova ve Göynücek ilçelerinin Oda işlemlerini Amasya Ticaret ve Sanayi Odası, Hamamözü İlçesinin Oda işlemlerini ise Gümüşhacıköy Ticaret ve Sanayi Odası yürütmektedir. Odalara ait üye sayıları tabloda gösterilmiştir.
İL/İLÇE |
ODA |
ADET |
ÜYE SAYISI |
TOPLAM |
AMASYA |
TİCARET VE SAN. ODASI |
1 |
2184 |
3858 |
MERZİFON |
TİCARET VE SAN. ODASI |
1 |
976 |
|
SULUOVA |
TİCARET VE SAN. ODASI |
1 |
469 |
|
G.HACIKÖY |
TİCARET VE SAN. ODASI |
1 |
229 |
3-ESNAF VE SANATKAR ODALARI: Amasya Esnaf ve Sanatkarlar Odaları
Birliğine bağlı Merkez ve İlçelerde kurulu oda sayıları ve bu odalara kayıtlı Esnaf
sayıları tabloda düzenlenmiştir.
İL-İLÇE |
ESNAF VE SAN. ODA SAY. |
ÜYE SAY. |
AMASYA |
9 |
3883 |
MERZİFON |
8 |
2366 |
SULUOVA |
3 |
1515 |
G.HACIKÖY |
4 |
784 |
TAŞOVA |
2 |
895 |
GÖYNÜCEK |
2 |
358 |
Toplam |
28 |
9801 |
4-SERMAYE ŞİRKETLERİ: 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununa tabi Limited ve Anonim Şirketlere ilişkin bilgiler tabloda düzenlenmiştir.
İL-İLÇE |
ANONİM |
LTD ŞİRKET |
ADET |
AMASYA |
211 |
1137 |
1348 |
MERZİFON |
146 |
424 |
570 |
SULUOVA |
62 |
212 |
274 |
G.HACIKÖY |
23 |
60 |
83 |
TAŞOVA |
17 |
85 |
102 |
GÖYNÜCEK |
4 |
15 |
19 |
HAMAMÖZÜ |
1 |
4 |
5 |
TOPLAM |
464 |
1937 |
2401 |
5-KOOPERATİFLER (İL MÜDÜRLÜĞÜMÜZLE İLİŞKİLİ) : İlimiz Merkez ve İlçelerinde kurulu ve faaliyette bulunan Kooperatif bilgileri tabloda düzenlenmiştir.
1163 SAYILI KANUNLA KURULU KOOPERATİFLER |
||||||||||
İl - İlçe |
Esnaf ve San. |
Motorlu Taş. |
Tarım |
Tüketim |
Küçük |
Kadın Girişimi Üret. Koop |
Elektrik Enj. Üret. ve Tük. Koop |
Yaş Sebze ve Meyve Paz. Koop |
İşletme Koope. |
Toplam |
AMASYA |
1 |
15 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
18 |
MERZİFON |
1 |
10 |
1 |
1 |
0 |
1 |
0 |
0 |
1 |
15 |
SULUOVA |
1 |
6 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
7 |
G.HACIKÖY |
1 |
3 |
0 |
0 |
1 |
0 |
1 |
0 |
0 |
6 |
TAŞOVA |
1 |
3 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
4 |
GÖYNÜCEK |
1 |
3 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
4 |
HAMAMÖZÜ |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
Toplam |
6 |
39 |
2 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
55 |
6—HAL ÇALIŞMALARI: İlimiz merkez de ve Suluova İlçesinde Küçük Ölçekli Hal bulunmaktadır.
HAL ADI |
ADET |
AMASYA YAŞ SEBZE VE MEYVE TOPTANCI HALİ |
1 |
SULUOVA YAŞ SEBZE VE MEYVE TOPTANCI HALİ |
1 |
7-HAL KAYIT SİSTEMİNE YAPILAN BİLDİRİMCİ İŞLEMLERİ: Ticaret İl Müdürlüğümüzce; Yaş Sebze ve Meyve ticareti yapan işletmecilerin, Perakendeci, Pazarcı, Manav, Tüccar vb. sıfatlarla Hal Kayıt Sistemine kayıtları yapılmıştır. Bildirimcilere ait bilgiler tabloda düzenlenmiştir.
Bildirim Yapan |
Bildirimci Sayısı |
Üretici Birliği (Tarım Kredi. Koop. 9 Adet) |
604 |
Amasya |
79 |
Taşova |
2 |
Gümüşhacıköy |
5 |
Göynücek |
2 |
Suluova |
21 |
Merzifon |
38 |
Toplam |
750 |